Verzet tegen militaire financiering door de Europese Investeringsbank (2024)

26 maart 2024

In ons recent artikel over het Europees Defensie-Industrie Programma werd vermeld dat de Europese leiders erop uit zijn om militaire projecten te laten mede-financieren door de Europese Investeringsbank (EIB), niettegenstaande dit volgens de statuten verboden is. Men zoekt het achterpoortje, dat wel investeringen toelaat voor dubbel gebruik – civiel én militair – wijd open te zetten zodat ook puur militaire projecten in aanmerking zouden komen. De stroomversnelling in de militarisering van de EU wordt aan het publiek verkocht als een reactie op ‘de dreiging vanuit Rusland’, want na Oekraïne zou Poetin best wel hetzelfde kunnen doen in onze contreien. Maar als we een beetje teruggaan in de tijd blijken de plannen rond de Europese Investeringsbank al langer in de EU-hoofden te spelen.

Vandaag verscheen een dringende oproep door tientallen organisaties in Europa die de verantwoordelijken van de investeringsbank oproepen om geen defensie-uitgaven door de EIB te laten financieren. U vindt deze oproep hier in Nederlandse vertaling. (hm)

Geachte voorzitter Calviño,

Geachte Raad van Gouverneurs van de EIB,

Geachte Raad van Bestuur van de EIB,

Wij doen een beroep op u in verband met de toenemende druk van de lidstaten en de wapenindustrie op de EIB om haar steun aan de defensie-industrie te verhogen, waaronder oproepen tot herziening van haar huidig beleid i.v.m. dubbel gebruik en van de lijst van uitgesloten activiteiten, met het oog op de financiering van wapens en munitie.

Wij juichen het toe dat de EIB zich tot op heden heeft verzet tegen de uitbreiding van haar mandaat voor dit doel. De grootste multilaterale ontwikkelingsbank ter wereld mag geen overheidsfinanciering kanaliseren naar sectoren die op haar lijst van uitgesloten materies staan, zoals militaire uitgaven.

De nieuwe Europese Industriële Defensiestrategie van de Europese Commissie vraagt de EIB om in te stemmen met een gemeenschappelijke definitie van ‘technologieën met een potentieel dubbel gebruik’ teneinde gezamenlijke investeringen te bevorderen in technologieën, producten en infrastructuur in de defensiesector, en om aanpassingen te doen aan defensiegerelateerde uitsluitingen van het kredietbeleid van de EIB-Groep.

Dit zou betekenen dat de EIB effectief wordt betrokken bij de uitbouw van een militaire industrie, iets wat haar kernobjectieven voor het overheidsbeleid te buiten gaat, namelijk het financieren van klimaatactie, milieuduurzaamheid en economische en sociale cohesie, en dat in een context van aanzienlijke investeringsbehoeften om deze doelen te bereiken. Wij stellen dat het verruimen van de definitie van dubbel gebruik een dynamiek op gang zou brengen die er waarschijnlijk toe zou leiden dat wapenuitgaven steeds dominanter worden in de portefeuille van de EIB. De defensielobby mag geen misbruik maken van de huidige wereldconflicten en de proliferatie van de wapenproductie om op die manier aan EIB-financiering te geraken. Financiering van de defensie-industrie met EIB-geld moet resoluut worden afgewezen.

De lucht-, ruimtevaart- en defensie-industrie hebben ook met succes gelobbyd voor het opnemen van materialen zoals titanium, essentieel voor de defensiesector, als ‘kritieke grondstoffen’, ondanks hunbeperkt gebruik ervan voor de klimaattransitie.[1]

Men kan niet genoeg benadrukken hoe urgent een structurele aanpak is van de crisis in de kosten voor levensonderhoud en de wereldwijde klimaatnoodsituatie die een belangrijke bedreiging is voor het welzijn van mensen, alsook de ontwikkelingsbehoeften. Een diepgaande en rechtvaardige transitie is essentieel om de klimaatdoelstellingen te halen, nl. de beperking van de opwarming tot 1,5°C, om te voorzien in betaalbare openbare energie voor iedereen en om onze geopolitieke kwetsbaarheid te verminderen door de afhankelijkheid van fossiele energie van buitenlandse leveranciers te reduceren.

EIB-kredieten moeten niet de Europese defensiefabrikanten ondersteunen, maar uitsluitend worden gebruikt ter ondersteuning van projecten die het milieu en de samenleving ten goede komen en voorzien in publieke behoeften en ontwikkelingsdoelstellingen, met respect voor de rechten van lokale gemeenschappen.

Wij hopen dat u ervoor zult zorgen dat de activiteiten van de EIB geleid worden op basis van haar publiek mandaat, en dat u alle pogingen zult afwijzen om de financiering uit te breiden naar de defensie-industrie.

Wij blijven beschikbaar voor vragen of verdere discussie.

Met vriendelijke groet,

Counter Balance

FairFin

Vredesactie

Swedish Peace and Arbitration Society

CNCD-11.11.11

Stop Wapenhandel

Vrede vzw

PAX

Corporate Europe Observatory

FIDH

EPSU

Centre Delàs d’Estudis per la Pau

Rete Italiana Pace e Disarmo

Campaign Against Arms Trade

Observatoire des armements

Stop Fuelling War-

Cessez d’alimenter la guerre

ReCommon

Jamaa Resource Initiatives

Observatori del Deute en la Globalització

Urgewald

11.11.11

Shadow World Investigations

UK Arms Information Centre / RüstungsInformationsBüro e.V.

European Network Against Arms Trade

Solidar

Oxfam International

GSoA – Gruppe für eine Schweiz ohne Armee

The Corner House

TNI – Transnational Institute

Eurodad

[1] Meer hierover in Critical raw materials for whom?, Corporate Europe Observatory, en Study on the critical raw materials for the EU 2023.van de Europese Commissie.

Bron: Andereuropa.org